Znaczenie ikony
Można odróżnić sztukę ikonową od malarstwa religijnego w aspekcie funkcjonowania sztuki w życiu wiernych. Malarstwo religijne nie pełni funkcji liturgicznych, kultowych, a jedynie dydaktyczne obok dekoracyjnych. Jest to funkcja sztuki religijnej, która ugruntowała się na Zachodzie od czasów Grzegorza Wielkiego i trwa do dzisiaj. Malowidła umieszczane na ścianach świątyń lub na deskach traktuje się jako malarski komentarz do Pisma Świętego, nie stanowią przedmiotu czci ani modlitwy.
Geneza ideowa ikony
Tradycja przyjmuje, że pierwszym wizerunkiem Chrystusa jest tak zwany Mandylion, czyli Αχειροποίητος— Acheiropojetos, obraz nie ręką ludzką uczyniony, a powstały przez odciśnięcie żywej twarzy Zbawiciela na płótnie
Geneza artystyczna ikony
Właściwym artystycznym źródłem malarstwa ikonograficznego jest sztuka późnoantyczna, bezpośrednią zaś genezę ikon wywodzi się z egipskich portretów trumiennych, tzw. portretów z Fajum, które były wykonywane od I wieku przed Chrystusem do IV wieku po Chrystusie. Są to antyczne portrety trumienne związane z kultem przodków.